"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU
Fatih Yilmaz

Meer actueel dan ooit. Hoe vluchtelingen sneller aan werk helpen?

Waarom hebben hoogopgeleide vluchtelingen een langere integratieperiode nodig om tot onze arbeidsmarkt toe te treden, terwijl veel bedrijven schreeuwen om gemotiveerde en bekwame medewerkers?

Fatih Yilmaz is director of Partnerships & Projects bij de organisatie Beyond the Horizon ISSG vzw en praat ons – in voortreffelijk Nederlands – bij over het belangwekkend ESF Project in samenwerking met de Vlaamse overheid om dit probleem aan te pakken. “Samen kunnen we de werkgelegenheidskloof tussen allochtonen en autochtonen in Vlaanderen wegwerken.”

Onderzoek

Samen met zijn collega’s bij de onafhankelijke denktank ‘Beyond the Horizon International Strategic Studies Group’ (ISSG) publiceerde Fatih Yilmaz onlangs een wetenschappelijke casestudy over de moeilijkheden en hindernissen waarmee hoogopgeleide vluchtelingen in Vlaanderen (België) geconfronteerd worden bij hun integratie op onze arbeidsmarkt. De centrale vraag in het onderzoek: Hoe vinden goed opgeleide vluchtelingen een baan die overeenstemt met hun niveau?

Eerst de feiten

In Vlaanderen werden de laatste tien jaar steeds meer hoogopgeleide asielzoekers en vluchtelingen opgevangen. Vluchtelingen en asielzoekers die hier na 2016 terechtkwamen, waren in grote mate hoogopgeleid, ze spraken ten minste één vreemde taal en ze hadden een professionele carrière in hun thuisland opgebouwd.

Hoewel ze echt bereid waren om zich aan hun nieuwe omgeving aan te passen, verliep het integratieproces voor velen vaak lastig. Meer nog, Vlaanderen scoorde op dat vlak zelfs minder goed dan vele andere Europese landen in vergelijkbare situaties. Ondanks het gegeven dat de vraag naar arbeidskrachten in België tot de hoogste in de EU behoort, werden zelfs hoog opgeleide migranten niet echt beschouwd als mogelijke talenten om die lacunes op onze arbeidsmarkt op te vullen. Door het ontbreken van een specifiek inburgeringsbeleid op maat bleef men hier aanmodderen met enkele individuele en lokale initiatieven. De werkgelegenheidskloof bleef groot. Terwijl ‘Het juiste werk op het juiste opleidingsniveau’ een uitstekende indicator is van een geslaagde integratie van immigranten op de arbeidsmarkt. Vluchtelingen hebben overigens een veel grotere kans om overgekwalificeerd te zijn dan andere migranten.

We mogen bovendien het ‘inreiseffect’ van deze vluchtelingen echt niet onderschatten.  In vergelijking met arbeids- en gezinsmigranten komen zij hier vaak minder goed voorbereid en met meer traumatische ervaringen aan. Bovendien moeten zij asiel aanvragen en wachten op de beslissing over hun verblijfsstatus. Volgens een Europese studie doen vluchtelingen er in hun integratieproces gemiddeld tot 20 jaar over om een vergelijkbare arbeidsparticipatie te hebben als autochtonen. In de eerste 5 jaar na aankomst vindt slechts een op de vier werk, zelfs hoogopgeleide vluchtelingen.

In zijn onderzoek werkte Fatih Yilmaz de diverse oorzaken en hinderpalen glashelder uit: de taalbarrière, moeilijkheden bij het overbrengen van hun vaardigheden of kwalificaties naar de plaatselijke arbeidsmarkt, gebrek aan een netwerk en lokale ervaring en, niet te onderschatten, hun besluiteloosheid als gevolg van een gebrek aan begeleiding en informatie op maat van hun opleidingsniveau. Verder zijn ze nog al eens slachtoffer van (raciale) discriminatie. Ook blijft het door culturele verschillen een bijzondere uitdaging om vrouwelijke vluchtelingen aan het werk te krijgen.

Analyse

Gelukkig heeft ‘Beyond the Horizon vzw’ de problematiek grondig kunnen analyseren. Zo onderzochten ze de aanpak in andere landen en deden ze interviews met alle betrokken spelers. Een HR-verantwoordelijke van een groot bedrijf vertelde bijvoorbeeld dat er nog steeds te veel onbewuste vooroordelen tegen immigranten bestaan onder de rekruiters, hoewel er in grote bedrijven al enkele preventieve maatregelen worden genomen.
Anderzijds vermeldden verschillende relatief kleine werkgevers een gebrek aan kennis over het aanwerven van vluchtelingen.

Praktische oplossingen en aanbevelingen

Na nog enkele uitgebreide testcases zijn er nu concrete instrumenten ontwikkeld met partners UCL en Papilio Projects. Sluitstuk is een helder en praktisch “Handboek voor inburgeringsondersteuners” getiteld ‘Versnelde Integratie van Hoogopgeleide Vluchtelingen (HER) en Anderstaligen (HOA) op de Vlaamse Arbeidsmarkt’.


Een helder en praktisch “Handboek voor inburgeringsondersteuners” getiteld ‘Versnelde Integratie van Hoogopgeleide Vluchtelingen (HER) en Anderstaligen (HOA) op de Vlaamse Arbeidsmarkt’.


Dit handboek gaat bijvoorbeeld dieper in op kortere loopbaantrajecten om eerste werkervaring en kwalificaties  op te bouwen, de aanpak voor de taalverwerving , assistentie bij de officiële erkenning van hun kwalificaties en het maken van individuele integratieplannen. Uiteraard bestaat deze brochure ook in het Engels. Via het digitaal platform “All-in-one 4HER” en de ‘Welkom applicatie’ is een en ander nu breed toegankelijk gemaakt.

Het project beschouwt de arbeidsmarktintegratie als één proces of traject dat start vanaf de eerste dag van aankomst en eindigt bij de volledige integratie op de werkplek. Zo is er een overzichtelijk stappenplan en een aanduiding van de beschikbare trajecten in verschillende sectoren, inclusief mentoring, loopbaancoaching en loopbaannetwerking.

Beyond the Horizon ISSG vzw  zoekt nog vrijwillige mentoren en loopbaancoaches om nieuw aangekomen vluchtelingen bij te staan. Misschien iets voor u?

Philip Verhaeghe
Philip Verhaeghe is een onafhankelijk governance adviseur en een freelance redacteur over ondernemerschap en bestuur voor vakbladen, bedrijven en organisaties. Onderzoekt zowel de nieuwste trends als de klassieke uitdagingen die het verschil kunnen maken in de bestuurskamer of het directiecomité. Is als freelance redacteur ook actief voor onder meer Bestuurder”, “Guberna” en “Etion”. Werkte als algemeen secretaris voor VKW, het Instituut voor Bestuurders, Corgo en RNCI. Bekijk alle berichten van #Philip Verhaeghe