"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Hoe kun je als freelancer een burn-out voorkomen? Ervaringsdeskundige Marijn geeft tips

De burn-outcijfers liegen er niet om. Uit een onderzoek van de KU Leuven in 2019 blijkt dat maar liefst 460.000 Belgen burn-outklachten hebben of in de gevarenzone zitten. En uit een enquête van UNIZO blijkt dat 1 op 5 freelancers op zoek is naar meer balans en tips om met stress om te gaan. Dus ook hier doet het fenomeen zich ongetwijfeld voor. Freelance journalist en schrijver Marijn Sillis is er een van. Hij schreef er een boek over: ‘Ik dacht dat ik wist wat een burn-out was … tot ik er een kreeg’, doelbewust een anti-zelfhulpboek. Maar in dit artikel wil hij toch een aantal tips delen.

Hoger risico voor freelancers in audiovisuele sector

HR-specialist Attentia deed in opdracht van mediarte een onderzoek naar welke beroepen veel kans lopen op een burn-out. Medewerkers in de audiovisuele sector bleken daar het lijstje aan te voeren. Ze ervaren weliswaar veel plezier in hun werk en zijn erg geëngageerd, maar 23% ervaart een hoge acute herstelnood. Die score is iets gunstiger dan voor de volledige arbeidsmarkt. Het probleem situeert zich vooral bij de freelancers, zelfstandigen en interim-medewerkers. Daarvan ervaart de helft een hoge acute herstelnood. Die kan leiden tot ziekte of burn-out. 

Moeilijk nee kunnen zeggen

Een burn-out is een langdurige overbelasting, vaak werkgerelateerd. Al spelen ook persoonlijke factoren mee. Bij Marijn was dat ook het geval: “Als beginnend freelance krantenjournalist dook ik in een enorm druk bestaan. Strakke deadlines, altijd paraat staan, onregelmatige uren … na een aantal jaren vond ik dat enorm vermoeiend. Daarna begon ik als hoofdredacteur bij een media-agentschap. Heel boeiend allemaal, maar ik wilde me te hard bewijzen. En daar komen die persoonlijke factoren in beeld. Ik ben perfectionistisch van aard en kan moeilijk nee zeggen. Dat zorgde ervoor dat ik helemaal opgebrand geraakte.

Als ik terugkijk, dan is de kiem van mijn burn-out zeker al in het begin van mijn carrière bij de krant ontstaan. Ik was altijd beschikbaar en werkte snel. Op den duur gaan mensen dat ook van je verwachten, waardoor er nog meer op je af komt. ’s Avonds, in het weekend, op een vrije dag … ik gunde mezelf nooit een echte time-off.”

Durf vragen wat je waard bent. En stel jezelf als freelancer ook regelmatig de vraag of je nog steeds doet wat je graag doet.

Werken aan te lage tarieven

“Ik was ook te weinig assertief, en durfde niet vragen naar deftige tarieven. Dat ook telkens opnieuw moeten onderhandelen, vond ik enorm energievretend. En dat is volgens mij ook een van de punten waar veel freelancers tegenaan lopen. Als je aan (te) lage tarieven werkt, moét je gewoon veel werken om rond te komen. Te veel. En dan loert die burn-out al snel om de hoek.

Mijn tips? Durf vragen wat je waard bent. En stel jezelf als freelancer ook regelmatig de vraag of je nog steeds doet wat je graag doet. Want daarom kiezen velen voor een freelance-bestaan. Naast de vrijheid om zelf je agenda in te delen. En ook daar wringt het weleens in vele freelance agenda’s. Heel wat freelancers worden als het ware geleefd door hun opdrachtgever, waardoor niet de freelancer, maar wel de klant de agenda bepaalt.

Als je dat gevoel hebt, moet je extra waakzaam zijn. En kritisch durven zijn. Niet alleen over wat je doet, maar ook voor wie je werkt. Heb je het gevoel dat je door sommige klanten uitgeperst wordt, durf dan nee zeggen. Dat is zeker niet makkelijk. Maar je doet jezelf er op lange termijn geen plezier mee. Ik heb het noodgedwongen moeten leren, ook al blijft het nog steeds een uitdaging.”

Natuurlijk heb ik lessen getrokken uit mijn burn-out. Dat is dan ook de positieve kant. Als freelancer heb je de workload natuurlijk niet altijd onder controle, maar toch probeer ik na een hele drukke periode bewust een tijdje rust in te lassen.

Rust inbouwen

Marijn klom gelukkig uit zijn burn-out, maar een makkelijk proces was dat niet. Voorkomen is dus beter dan genezen.

“Natuurlijk heb ik lessen getrokken uit mijn burn-out. Dat is dan ook de positieve kant. Als freelancer heb je de workload niet altijd onder controle, maar toch probeer ik na een hele drukke periode bewust een tijdje rust in te lassen. Luisteren naar je lichaam is de boodschap. Daarnaast doe ik ook nog maar alleen waar ik energie van krijg. Als je focust op wat je graag doet, krijg je sowieso meer energie en volgt de rest vanzelf. Ik ben ervan overtuigd dat je dan niet wakker moet liggen over het feit of er wel genoeg opdrachten je richting uit zullen komen als je eens een keer nee zegt tegen een opdrachtgever.

Als journalist kan ik niet zonder de digitale middelen die we ter beschikking, het is part of the job. Maar op momenten dat ik rust inplan, laat ik ze thuis. In tegenstelling tot vroeger. Toen gingen de gsm en de laptop steevast overal mee naartoe. Dat doe ik nu bewust niet, of toch veel minder. En meldingen schakel ik bij momenten ook uit, want er komen elke minuut van de dag zoveel prikkels op je af dat er niet veel nodig is om de balans kwijt te raken.”

Wil je een burn-out voorkomen? Investeer dan in zelfzorg. NextConomy-redacteur Nathanella Montsaert maakte voor freelancers een mooie zelfzorgposter met nuttige tips. Download ‘m hier gratis.

Benieuwd naar het boek van Marijn Sillis? Vanaf 30 maart is ‘Ik dacht dat ik wist wat een burn-out was … tot ik er een kreeg’ te koop.

 

Bronnen: KU Leuven/UNIZO/HLN.be