Van zelfstandige in bijberoep naar hoofdberoep in coronatijden: op welke steun kan je rekenen?

Deze overstap – die steeds onmiddellijk (lees: op de eerste dag van het huidige kwartaal) ingaat – gaat gepaard met enkele financiële consequenties, zoals verhoogde sociale bijdragen. In coronatijden is dit zeker niet evident. Want wat als ook je zelfstandige activiteit lijdt onder de huidige omstandigheden? Wij zetten hieronder enkele financiële steunmaatregelen op een rijtje.

Van een gedeeltelijk overbruggingsrecht naar een volledig overbruggingsrecht

Overbruggingsrecht bij onderbreking van de activiteit

Zelfstandigen doen sinds het begin van de epidemie in grote getalen beroep op het zogenaamde ‘overbruggingsrecht’. Het overbruggingsrecht bestond al voordien, maar door de coronacrisis werd de procedure versoepeld. Ze kan worden aangevraagd in de volgende gevallen:

• Wanneer jouw zelfstandige activiteit verplicht gestaakt wordt door de Nationale Veiligheidsraad.
• Wanneer jouw activiteit noodgedwongen gestaakt wordt omdat je afhankelijk bent van een in het vorige punt bedoelde activiteit.
• Wanneer jouw activiteit als gevolg van de coronacrisis noodgedwongen gestaakt wordt gedurende minstens 7 opeenvolgende kalenderdagen.

Als zelfstandige in bijberoep kan je reeds onder bepaalde voorwaarden terugvallen op het overbruggingsrecht. Om recht te hebben op een volledige uitkering, dient een zelfstandige in bijberoep echter minstens evenveel voorlopige bijdragen te betalen als een zelfstandige in hoofdberoep. In de praktijk komen veel bijberoepers dus slechts in aanmerking voor een gedeeltelijke uitkering. Deze bedraagt 807,05 euro met gezinslast en 645,85 euro zonder gezinslast. Van zodra je de activiteit in hoofdberoep zal uitoefenen, kom je daarentegen meteen in aanmerking voor een volledige uitkering. Die bedraagt 1.614,10 euro met gezinslast en 1.291,69 euro zonder gezinslast.

Het overbruggingsrecht neemt evenwel niet weg dat je nog sociale bijdragen dient te betalen. Indien dit financieel moeilijk blijkt, kan je een uitstel, een vermindering of zelfs een vrijstelling van de sociale bijdragen aanvragen.

Momenteel kan het overbruggingsrecht worden aangevraagd tot eind augustus, al kan dit, afhankelijk van de maatregelen, verlengd worden. Bij de aanvraag dien je aan te tonen waarom de coronacrisis je  (nog steeds) verhindert de activiteiten herop te starten. De aanvraag dient te gebeuren bij jouw socialeverzekeringsfonds.

Overbruggingsrecht bij heropstart van de activiteit

Bij de heropstart van je activiteiten na de coronacrisis kun je als prille zelfstandige in hoofdberoep aanspraak maken op het overbruggingsrecht ‘heropstart’. Dit aparte overbruggingsrecht werd tijdelijk ingevoerd voor de maanden juni, juli en augustus 2020 (maar wordt mogelijks verlengd).

Als voorwaarde geldt dat jouw activiteit op 3 mei 2020 nog verboden was, en dat je hierdoor in het tweede kwartaal van 2020 een omzetverlies of vermindering van bestellingen kende van minstens 10% tegenover het tweede kwartaal van 2019. De aanvraag dient te gebeuren bij jouw socialeverzekeringsfonds.

De steun bedraagt, net zoals het ‘gewone’ overbruggingsrecht 1.614,10 euro met gezinslast en 1.291,69 euro zonder gezinslast.

Let op: je kan niet in eenzelfde maand beide overbruggingsrechten genieten. Bovendien geldt ook hier dat je nog sociale bijdragen moet betalen. Indien dit financieel moeilijk blijkt, kan je een uitstel, een vermindering of zelfs een vrijstelling van de sociale bijdragen aanvragen.

Uitstel van sociale bijdragen

Zowel als zelfstandige in bijberoep als zelfstandige in hoofdberoep kan je bij jouw sociale verzekeringsfonds een uitstel van sociale bijdragen aanvragen. In het geval het uitstel wordt toegestaan, dien je de voorlopige bijdragen van het derde kwartaal van 2020 en (eventuele) regularisatiebijdragen van 2018 die vervallen op 30 september 2020, slechts voor 30 september 2021 te betalen. De bijdragen van het vierde kwartaal alsook de regularisatiebijdragen die vervallen op 31 december 2020, dienen voor 15 december 2021 betaald te worden.

Let op: dit uitstel moet aangevraagd worden, en dit vóór 15 september 2020 respectievelijk 15 december 2020. Hierbij moet je bovendien motiveren waarom je door de huidige omstandigheden moeilijkheden hebt met het betalen van sociale bijdragen.

Vermindering van sociale bijdragen

De coronamaatregelen maken ook de vermindering van sociale bijdragen mogelijk in beide categorieën. Van zodra de beroepsinkomen van een zelfstandige lager ligt dan één van de wettelijke drempels, kan een vermindering van de sociale bijdragen voor het jaar 2020 aangevraagd worden. Als zelfstandige in bijberoep kon je reeds een verlaging vragen tot 0 euro indien de verwachte inkomsten lager waren dan 1.548,18 euro. Van zodra je overschakelt naar een hoofdberoep, kan je een verlaging tot 717,18 euro vragen.

De mogelijkheid tot het verminderen van sociale bijdragen bestaat evenwel ook los van de huidige coronamaatregelen. Zogenaamde primostarters, waartoe ook bijberoepers die de switch maken naar een hoofdberoep horen, kunnen in de eerste vier kwartalen lagere sociale bijdragen betalen. Schat je dat je beroepsinkomsten lager zullen zijn dan 7.226,46 euro, dan betaal je 370,36 euro per kwartaal. Schat je dat je beroepsinkomsten tussen de 7.226,46 euro en 9.231,59 euro zullen liggen, dan betaal je 478,12 euro per kwartaal.

Vrijstelling van sociale bijdragen

Vrijstelling van sociale bijdragen is niet mogelijk voor zelfstandigen in bijberoep. Van zodra je echter zelfstandige in hoofdberoep bent, kan je een vrijstelling aanvragen voor de voorlopige bijdragen van het derde en vierde kwartaal van 2020 en de eventuele regularisatiebijdragen die vervallen op 30 september en 31 december 2020. Je kan de aanvraag indienen tot 12 maanden na het einde van het vierde kwartaal.

Let op: je bouwt geen pensioenrechten op voor de kwartalen waarvoor je wordt vrijgesteld, al kun je dit mits de betaling van een afkooppremie later wel rechttrekken.

Premies

Ondertussen heeft de Vlaamse overheid de coronapremies sterk afgebouwd. Momenteel zijn er nog twee specifieke corona premies: de dagpremies en de eenmalige ondersteuningspremie.

Enkel etablissementen die nog steeds verplicht moeten sluiten, zoals jacuzzi’s, stoomcabines, hammams, discotheken en dancings, komen in aanmerking voor een dagpremie van 160 euro.

Andere ondernemers, zowel in hoofdberoep als in bijberoep, komen in aanmerking voor de corona ondersteuningspremie op voorwaarde dat zij hun omzet door de coronamaatregelen met minstens 60% zagen dalen. Zelfstandigen in bijberoep maken aanspraak op een premie van 1.000 euro, zelfstandigen in hoofdberoep op een premie van 2.000 euro. Maar wees er op tijd bij, want de aanvraag kan slechts tot 15 augustus 2020 ingediend worden!

Auteur: Ségolène de Borchgrave