Als zelfstandige je autokosten fiscaal aftrekken: hoe doe je dat?

Maar eerst nog dit: bedrijfswagens worden vanaf 2020 anders belast. Voorkom verrassingen bij je aangifte. Informeer je alvast over de nieuwe fiscale spelregels in deze blogpost.

Situatie 1: je hebt een eenmanszaak

Allereerst maak je een onderscheid tussen je verplaatsingen. De fiscale spelregels verschillen immers naargelang het type. Het gaat dan om de volgende drie soorten:

1. Zuivere privé-verplaatsingen: kan je nooit fiscaal aftrekken.
2. Verplaatsingen tussen je woonplaats en vaste plaats van tewerkstelling: zijn aftrekbaar ter waarde van € 0,15/km. Dit forfait dekt alle bijhorende kosten. Denk aan brandstof, verzekering, verkeersbelasting, onderhoud, pechbijstand, afschrijvingen, huur parkeergarage enz.
3. Zuivere beroepsverplaatsingen: de inbreng wordt beperkt tot een bepaald percentage. Hier moet je dus je werkelijke kosten aantonen.

Werkelijke kosten of forfait aftrekken?

Op basis van je totale autokosten en de andere aangetoonde beroepskosten, bekijkt je boekhouder welke optie voor jou het voordeligst is. Een opfrissing nodig? In deze blog lees je meer over het onderscheid.

Eenmaal je je verplaatsingen correct hebt ingedeeld volgens de opdeling hierboven, bepaal je de aftrekbare som. Maar opgelet: het aftrekbaar percentage voor beroepsverplaatsingen verschilt naargelang het jaar waarin de kosten werden gemaakt:

•    Voor inkomstenjaar 2018 en 2019

De aftrek van autokosten (andere dan brandstof-, financierings- en mobilofoonkosten) wordt beperkt in functie van CO₂-schalen. Dit zorgt ervoor dat een vervuilende wagen een lager aftrekpercentage krijgt. Wees dus niet verbaasd als je boekhouder voortaan uitdrukkelijk naar de CO₂-uitstoot van je wagen vraagt. Ook de aankoopdatum zal hem interesseren. Voor wagens aangekocht vóór 2018 geldt immers een minimum aftrekpercentage van 75%. Dankzij deze overgangsmaatregel kan je fiscaal wel meer aftrekken, maar nooit minder dan 75%.

Tip! Dankzij de CO₂-schalen kan je de kosten van een zuiver elektrische wagen aftrekken voor 120%.  Maar let op: vanaf 2020 wordt deze voordelige aftrek afgeschaft en vervangen door een 100%-aftrek.

•    Vanaf inkomstenjaar 2020

Als gevolg van nieuwe fiscale spelregels worden de CO₂-schalen vervangen door een gramformule. Deze wiskundige formule houdt rekening met de CO₂-uitstoot van je wagen en het brandstoftype. Ook hier is de aankoopdatum van belang. Voor plug-in hybride wagens, die nog deels op brandstof werken, gelden dan weer bijzondere regels.

Stel: Jan Baets werkt als zelfstandig vertegenwoordiger en kocht in 2017 een nieuwe wagen van 23.000 euro. In 2019 kan hij deze kosten bewijzen:

• Aankoop auto: 23.000 euro (afschrijving op 5 jaar: 4.600 per jaar)
• Benzinekosten: 1.350 euro
• Onderhoudskosten: 750 euro
• Verzekeringen: 600 euro
• Verkeersbelasting: 200 euro
• Aantal kilometers op jaarbasis: 18.000 (waarvan 12.000 km zuiver beroepsmatig)

Op basis van specifieke kenmerken van de auto bedraagt het aftrekpercentage 75%. Het aftrekbaar gedeelte van zijn autokosten wordt als volgt berekend:

Tip! Zit er een rechtsbijstand in je verzekering?

Vanaf 1 september 2019 kan je verzekeringspremie een belastingvermindering opleveren in je aangifte personenbelasting. Je verzekeraar moet hiervoor de bestaande verzekeringsovereenkomst aanpassen aan de nieuwe voorwaarden. Keerzijde, dan kan je de verzekering niet langer aftrekken als beroepskost.

Situatie 2: je hebt een vennootschap

•    Voordeel alle aard

Je vennootschap kan een wagen aankopen en jou die ter beschikking stellen. Als je hiermee ook privé-verplaatsingen doet, wordt een voordeel alle aard aangerekend. Voor je vennootschap zijn de spelregels vergelijkbaar als in de personenbelasting: je autokosten zijn aftrekbaar in functie van een bepaald percentage. Nu wordt dit aftrekbaar bedrag nog bepaald volgens de CO₂-schalen, daarna via de gramformule, weliswaar zonder minimum van 75%.

•    Kilometervergoeding

Een andere optie is dat de vennootschap je vergoedt voor je professionele verplaatsingen. Deze laatste maak je eigenlijk voor rekening van je vennootschap en zijn dus ‘kosten eigen aan de werkgever’. Hierdoor is de ontvangen kilometervergoeding voor jou niet belastbaar. De terugbetaling is gebaseerd op het werkelijke bedrag of op forfaitaire basis. Uitgangspunt is het tarief toegekend aan het overheidspersoneel: van 1 juli 2018 tot 30 juni 2019 bedraagt dit 0,3573 euro/km en vanaf 1 juli 2019 0,3653 euro/km.

Keren we terug naar ons voorbeeld. Bedrijfsleider Jan Baets doet in 2018 12.000 km zuivere beroepsverplaatsingen met zijn privéwagen in opdracht van zijn vennootschap. De door de vennootschap betaalde som vormt een terugbetaling van een ‘kost eigen aan de werkgever’. Voorwaarde is wel dat de vergoeding niet meer bedraagt dan 0,3460 euro per km afgelegd tussen 1 januari en 30 juni 2018 én 0,3573 euro per km afgelegd tussen 1 juli en 31 december 2018.

Opgelet: Krijg je een vergoeding van je vennootschap voor privé- of woon-werkverplaatsingen, dan is dat bedrag wél belastbaar.

Situatie 3: je hebt een coöperatieve vennootschap

Vrije beroepers die zich willen groeperen, werkten vroeger vaak samen in een coöperatieve vennootschap (CV). In deze vennootschapsvorm konden vennoten immers vlot in- en uittreden. Door de hervorming van het vennootschapsrecht moeten zij nu een andere vennootschapsvorm kiezen. De CV is voortaan uitdrukkelijk voorbehouden voor het coöperatief gedachtengoed.

Er zijn verschillende samenwerkingsverbanden  mogelijk.  Een omvorming naar de BV is waarschijnlijk de meest voor de hand liggende keuze. Die is nu zowat de ‘standaard’ vennootschapsvorm voor kmo’s. De BV dankt die aantrekkingskracht aan zijn flexibiliteit waardoor je opnieuw kan kiezen om aandeelhouders vlot te laten in- en uitstappen. Aangezien de BV fiscaal onder de vennootschapsbelasting blijft vallen, gelden dezelfde regels als hierboven.